Goryeo–Khitan War
![[Resim: csbe.jpg]](http://img836.imageshack.us/img836/9079/csbe.jpg)
Goryeo-Kitan Savaşı, Günümüzde ki Çin ve Kuzey Kore sınırının üzerinde, Kitanlar'ın Liao Hanedanlığı ile Kore'nin Goryeo Hanedanlığı arasında, 10. ve 11. Yüzyıllarda yapılmış bir dizi savaştır. Liao Hanedanlığının yenilgisiyle sonuçlanmştır.
Arka Plan
Kore'nin Üç Krallığından biri olan Goguryeo , Kore'nin kuzeyini, Mançurya'yı ve Moğolistan'ın iç kesimlerini işgal etti. Silla Devletinin, Çin'in Tang Hanedanlığı ile yapmış olduğu ittifak ile Goguryeo, işgal edildi ve Silla Üç Krallığı birleştirdi. Eski bir Goguryeo Generali Goguryeo'nun devami niteliğinde olan Balhae adında yeni bir krallık kurdu ve Mançurya yeniden canlandı.
Goguryeo'nun yıkılmasının ardından, Türk Devletleri de bölündü (Göktürkler) bununla birlikte Tang Hanedanlığı (Çin) Türkleri Orta Asya'nın dışına atmaya çalıştı. Daha sonra başka bir Türk devleti olan, Uygur Devleti kuruldu, ancak Göktürkler kadar büyük bir güce sahip değillerdi.
Balhae, Uygur ve Tang Hanedanlığı'nın gücünün zayıfladığı dönemde, Kitan halkı, Mançurya ve Doğu Moğolistan'da bulunanan bir göçebe konfederasyonu kurdu ve zamanla güçlenerek topraklarını genişletmeye başladı. 907 yılında Tang'ın düşmesinin ardından, Çin uzun süren bir iç savaş dönemi yaşadı.
911 yılında Kitanlar'ın genişleyip güç kazanması, Kore yarımadası açısından bir tehdit oluşturmaya başladı. 916 yılında Liao Hanedanlığı (Kitan) Moğolistan'ın egemen gücü oldu ve Uygurlar'ın yerine Kitanlar geçti.
Goryeo-Kitan ilişkileri
918 yılında Silla Devleti yıkıldı ve Goryeo Devleti yerine geçti, 926 yılında da Balhae Devleti Kitanlar tarafından işgal edilerek ele geçirildi. Balhae'nin yönetici sınıfından pek çok insan yeni kurulan Goryeo devletine katıldı.
Sonraki dönemde Çin'de kurulan Jin Hanedanlığı (936-947) kısa ömürlü oldu. Kitan ise Çin'in 16 şehrini kontrol altına aldı.
922 yılında, Kitan lideri Yelü Abaoji dostluk kurmak için Goryeo'ya hediye olarak at ve deve gönderdi. Balhae'nin düşmesinin ardından Kral Taejo Balhaeli mültecilere ülkesinin kapılarını açtı ve Kuzey bölgelere doğru genişleme politikasını uygulamaya başladı. 942 yılında Kitanlar, Goryeo'ya hediye olarak 50 deve ve bir elçi gönderdi, ama bu sefer Kral Taejo hediyeleri reddetti, elçiyi sürgüne gönderdi, develeri ise aç bıraktı. Bunula birlikte anti-Kitan politikası Goryeo'lu hükümdarlar tarafından sürdürüldü. Jeongjong , Kitanlar'a karşı 300.000 kişlik bir ordu kurdu. Kral Gwangjong ülkenin Kuzeybatısı boyunca kaleler inşa etti ve askeri anlamda güçlendirdi.
Liao'nun Genişlemesi
962 yılında, Kral Gwangjong döneminde Goryeo Çin'in Song Hanedanı ile müttefik oldu ve kuzeye doğru genişleme politikasını devam ettirdi. Ayrıca bazı Balhaeli mülteciler Yalu Nehri bölgesinde Jeong-an olarak adlandırılan bir krallık kurdu ardından Kitan'a karşı Song ve Goryeo Hanedanlıklarıyla müttefik oldu.
Kitanlar (Liao) İmparator Shengzong döneminde bölgesel ve iç istikrarı sağladı. 986 yılında Jeong-an Devleti Kitanlar tarafından fethedildi, 991 yılında Kitanlar'ın Jurchen kabilelerine karşı yapmış oldukları mücadelelerin ardından, Kitanlar Goryeo saldırılarına başladılar.
İlk Saldırı
993 yılında, Khitan 60.000 asker ile Goryeo'nun kuzeybatı sınırını işgal etti. Goryeo'nun Song Hanedanlığı ile ittifak kurmasıyla Kitanlar Yalu Nehri'nin doğusundaki topraklara geri çekildi. Ancak Goryeo yani kazanılmış olan Kuzey bölgelerde kaleler inşa ederek konumunu sağlamlaştıran Song Hanedanlığı ile iletişim kurmaya devam etti.
İkinci Saldırı
Kitanlar Goryeo da iktidar mücadelelerinin olduğu bir dönemde tekrar saldırdı. Kral Hyeonjong geçici başkente kaçmak zorunda kaldı, ama Goryeo Kitan saldırılarını püskürterek Kitan kuvvetlerinin geri çekilmesini sağladı.
Üçüncü Saldırı
Goryeo kuzey topraklarını Kitanlar'a iade etmeyi reddetmekteydi bunun üzerine Kitanlar bir kez daha saldırdı. Goryeolu general Gang Gam-chan, Kwiju Savaşı'nda Khitan ordusuna ağır kayıplar verdirdi ve Gang Gam-chan başarılı oldu. Kitanlar toprak taleplerini elde edemeden geri çekildiler ardından iki bir barış antlaşması imzaladılar.
Kaynak
![[Resim: csbe.jpg]](http://img836.imageshack.us/img836/9079/csbe.jpg)
Goryeo-Kitan Savaşı, Günümüzde ki Çin ve Kuzey Kore sınırının üzerinde, Kitanlar'ın Liao Hanedanlığı ile Kore'nin Goryeo Hanedanlığı arasında, 10. ve 11. Yüzyıllarda yapılmış bir dizi savaştır. Liao Hanedanlığının yenilgisiyle sonuçlanmştır.
Arka Plan
Kore'nin Üç Krallığından biri olan Goguryeo , Kore'nin kuzeyini, Mançurya'yı ve Moğolistan'ın iç kesimlerini işgal etti. Silla Devletinin, Çin'in Tang Hanedanlığı ile yapmış olduğu ittifak ile Goguryeo, işgal edildi ve Silla Üç Krallığı birleştirdi. Eski bir Goguryeo Generali Goguryeo'nun devami niteliğinde olan Balhae adında yeni bir krallık kurdu ve Mançurya yeniden canlandı.
Goguryeo'nun yıkılmasının ardından, Türk Devletleri de bölündü (Göktürkler) bununla birlikte Tang Hanedanlığı (Çin) Türkleri Orta Asya'nın dışına atmaya çalıştı. Daha sonra başka bir Türk devleti olan, Uygur Devleti kuruldu, ancak Göktürkler kadar büyük bir güce sahip değillerdi.
Balhae, Uygur ve Tang Hanedanlığı'nın gücünün zayıfladığı dönemde, Kitan halkı, Mançurya ve Doğu Moğolistan'da bulunanan bir göçebe konfederasyonu kurdu ve zamanla güçlenerek topraklarını genişletmeye başladı. 907 yılında Tang'ın düşmesinin ardından, Çin uzun süren bir iç savaş dönemi yaşadı.
911 yılında Kitanlar'ın genişleyip güç kazanması, Kore yarımadası açısından bir tehdit oluşturmaya başladı. 916 yılında Liao Hanedanlığı (Kitan) Moğolistan'ın egemen gücü oldu ve Uygurlar'ın yerine Kitanlar geçti.
Goryeo-Kitan ilişkileri
918 yılında Silla Devleti yıkıldı ve Goryeo Devleti yerine geçti, 926 yılında da Balhae Devleti Kitanlar tarafından işgal edilerek ele geçirildi. Balhae'nin yönetici sınıfından pek çok insan yeni kurulan Goryeo devletine katıldı.
Sonraki dönemde Çin'de kurulan Jin Hanedanlığı (936-947) kısa ömürlü oldu. Kitan ise Çin'in 16 şehrini kontrol altına aldı.
922 yılında, Kitan lideri Yelü Abaoji dostluk kurmak için Goryeo'ya hediye olarak at ve deve gönderdi. Balhae'nin düşmesinin ardından Kral Taejo Balhaeli mültecilere ülkesinin kapılarını açtı ve Kuzey bölgelere doğru genişleme politikasını uygulamaya başladı. 942 yılında Kitanlar, Goryeo'ya hediye olarak 50 deve ve bir elçi gönderdi, ama bu sefer Kral Taejo hediyeleri reddetti, elçiyi sürgüne gönderdi, develeri ise aç bıraktı. Bunula birlikte anti-Kitan politikası Goryeo'lu hükümdarlar tarafından sürdürüldü. Jeongjong , Kitanlar'a karşı 300.000 kişlik bir ordu kurdu. Kral Gwangjong ülkenin Kuzeybatısı boyunca kaleler inşa etti ve askeri anlamda güçlendirdi.
Liao'nun Genişlemesi
962 yılında, Kral Gwangjong döneminde Goryeo Çin'in Song Hanedanı ile müttefik oldu ve kuzeye doğru genişleme politikasını devam ettirdi. Ayrıca bazı Balhaeli mülteciler Yalu Nehri bölgesinde Jeong-an olarak adlandırılan bir krallık kurdu ardından Kitan'a karşı Song ve Goryeo Hanedanlıklarıyla müttefik oldu.
Kitanlar (Liao) İmparator Shengzong döneminde bölgesel ve iç istikrarı sağladı. 986 yılında Jeong-an Devleti Kitanlar tarafından fethedildi, 991 yılında Kitanlar'ın Jurchen kabilelerine karşı yapmış oldukları mücadelelerin ardından, Kitanlar Goryeo saldırılarına başladılar.
İlk Saldırı
993 yılında, Khitan 60.000 asker ile Goryeo'nun kuzeybatı sınırını işgal etti. Goryeo'nun Song Hanedanlığı ile ittifak kurmasıyla Kitanlar Yalu Nehri'nin doğusundaki topraklara geri çekildi. Ancak Goryeo yani kazanılmış olan Kuzey bölgelerde kaleler inşa ederek konumunu sağlamlaştıran Song Hanedanlığı ile iletişim kurmaya devam etti.
İkinci Saldırı
Kitanlar Goryeo da iktidar mücadelelerinin olduğu bir dönemde tekrar saldırdı. Kral Hyeonjong geçici başkente kaçmak zorunda kaldı, ama Goryeo Kitan saldırılarını püskürterek Kitan kuvvetlerinin geri çekilmesini sağladı.
Üçüncü Saldırı
Goryeo kuzey topraklarını Kitanlar'a iade etmeyi reddetmekteydi bunun üzerine Kitanlar bir kez daha saldırdı. Goryeolu general Gang Gam-chan, Kwiju Savaşı'nda Khitan ordusuna ağır kayıplar verdirdi ve Gang Gam-chan başarılı oldu. Kitanlar toprak taleplerini elde edemeden geri çekildiler ardından iki bir barış antlaşması imzaladılar.
Kaynak
![[Resim: ca6zc.gif]](https://i.imgflip.com/ca6zc.gif)